Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου

Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου
Πετρογέφυρα: διαδρομές...της φύσης τα καμώματα...δημιουργήματα...μνήμες...αναφορές...βιώματα

Τιμή στους μάστορες, που άφησαν με τα εμπνευσμένα έργα των χεριών τους το ίχνος τους στην ιστορία της νεοελληνικής αισθητικής, σμιλεύοντας την πέτρα και δαμάζοντας το νερό της Πελοποννησιακής γης, με την απαράμιλλη τεχνική τους, τη φλόγα της ψυχής τους και το σεβασμό στη φύση.
Ας γνωρίσουμε αυτούς και τα έργα τους.

Τρίτη 28 Ιουνίου 2016

Λαδοκαρβελιώτικο γεφύρι

Γεφυρώνει το Λαδοκαρβελιώτικο ποτάμι ή Μύτικας ή Δαφναίος και έχει δύο τόξα, με το δεξιό από ανάντη να είναι το μικρότερο.
Βόρεια είναι το χωριό Λαδά και νότια το χωριό Καρβέλι με τα όριά τους να αποτελεί το ποτάμι, ενώ η γέφυρα ανήκει κατά το ήμισυ στο κάθε χωριό. Η μεγαλύτερη καμάρα είναι προς τη μεριά του Λαδά και η μικρότερη προς το Καρβέλι. Είχε καλτερίμι στη βάση της επιφάνειάς του, ίχνη του οποίου διακρίνονται καθαρά ενώ τα στηθαία έχουν φθαρεί και ως εκ τούτου χαμηλώσει πολύ.
Λαδοκαρβελιώτικο γεφύρι.

Και τα δυο τόξα του έχουν μια σειρά καμαρολιθιών (θολίτες), το μεσόβαθρο πατάει στην κοίτη ροής του ποταμού ενώ τα δύο ακρόβαθρά του σε σαθρό έδαφος και για το λόγο αυτό και οι δύο όχθες του ποταμιού κάτω από το γεφύρι έχουν ενισχυθεί με λιθοδομή.
Βρίσκεται στη νότια λεκάνη των πηγών του Νέδοντα, θέση “Μάτια” και συνδέει τα χωριά Καρβέλι και Λαδά.
Από το γεφύρι αυτό περνούσαν και οι ταξιδιώτες από Μυστρά και Σπάρτη προς Καλαμάτα και αντιστρόφως. Από εδώ πέρασαν το 1862 οι βασιλείς Όθωνας και Αμαλία, όταν επισκέφθηκαν την Καλαμάτα προερχόμενοι από Σπάρτη και Μυστρά.
Κατά μαρτυρίες των γεροντότερων ντόπιων χτίστηκε στα πριν του 1800 χρόνια και μέχρι το 1960 ήταν σε χρήση για τους κατοίκους του χωριού Λαδά, αφού δημόσιος δρόμος δεν υπήρχε ακόμα.
Λαδοκαρβελιώτικο γεφύρι. Φωτο: ΑΓΠ

Ο ντόπιος, από την Αρτεσισία (Τσερνίτσα), σμήναρχος ε.α. Ηλίας Αθανασίου Λάζαρος μας λέει για το Λαδοκαρβελιώτικο γεφύρι:
Ο ποταμός Νέδοντας συλλέγει τα νερά του από τρεις λεκάνες. Από τη νότια λεκάνη, στην οποία είναι χτισμένα αριστερά και δεξιά τα χωριά Λαδά και Καρβέλι, από την κεντρική λεκάνη, στην οποία είναι τα χωριά Αρτεμισία, Πηγές και Αλαγονία και από τη βόρεια λεκάνη, στην οποία είναι χτισμένο το χωριό Νέδουσα. Εδώ βρισκόμαστε στη νότια λεκάνη, από την οποία συλλέγει τα νερά του ο παραπόταμος του Νέδοντα, Μύτικας ή Δαφναίος, ο οποίος αποτελεί και το φυσικό όριο ανάμεσα στα χωριά Λαδά και Καρβέλι. Το γεφύρι αυτό έχει χτιστεί σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες πριν το 1800. 
Η βάση. Φωτο: ΑΓΠ
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1862 από δω πέρασαν οι βασιλείς Όθωνας και Αμαλία προκειμένου να επισκεφθούν από τη Σπάρτη και Μυστρά την Καλαμάτα. Το γεφύρι αυτό εξυπηρετούσε τους κατοίκους του Λαδά προς την Καλαμάτα και αντιστρόφως και όχι μόνο. Το χρησιμοποιούσαν και τα υπόλοιπα χωριά, από την Αρτεμισία, από τις Πηγές ακόμα και από τη Νέδουσα και τη Σίτσοβα, που έφερναν τα εμπορεύματά τους και τα πήγαιναν προς πώληση στην Καλαμάτα.
Ηλίας Αθ. Λάζαρος. Φωτο: ΑΓΠ
Το χωριό Λαδά μάλιστα μέχρι το 1960 εξακολουθούσε να χρησιμοποιεί το γεφύρι αυτό, επειδή δεν είχε γίνει η διάνοιξη δρόμου, για να πηγαίνει με τα μουλάρια και με τα γαϊδούρια που είχαν και αυτά που ήθελαν να φέρουν στην Καλαμάτα απ' αυτόν εδώ το δρόμο περνούσαν, από το Καρβέλι, πάνω από το Καρβέλι και μετά πήγαιναν προς Καλαμάτα. Το γεφύρι αυτό είναι παλαιότερο απ' όλα τα γεφύρια των παραποτάμων του ποταμού Νέδοντα”.
Το Λαδοκαρβελιώτικο γεφύρι είναι χαρακτηρισμένο από το Υπουργείο Πολιτισμού με την ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ'/2051/54165/17-10-2001 απόφαση, σαν ιστορικό διατηρητέο μνημείο.
Λαδοκαρβελιώτικο γεφύρι. Φώτο: Γιάννης Λάσκαρης.
 
Περισσότερα για την Λαδοκαρβελιώτικη γέφυρα στο video:
 

Παρασκευή 3 Ιουνίου 2016

Chudnite Mostove - The wonderful bridges - Θεογέφυρα στο Zabardo Rodopi - Bulgaria

Οι υπέροχες γέφυρες (Βουλ. Chudnite Mostove) είναι ένα πέτρινο φυσικό φαινόμενο (βουλ. Skalnite Mostove), γνωστό σαν πέτρινες γέφυρες. Βρίσκεται στην κοιλάδα Karst του ποταμού Erkyupriya, στα βουνά της Δυτικής Ροδόπης, 1450 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας, στους πρόποδες του βουνού Golyan Persenk (υψ. 2091 μ.).
Mεγάλο και μικρό Θεογέφυρο. Large and Small Wonderful bridges. (Φωτο: ΑΓΠ).
 Το πέτρινο αυτό φαινόμενο βρίσκεται σε απόσταση 80 χιλ. νότια της Φιλιππούπολης (Plovdiv), 35 χιλ. βορειοδυτικά της πόλης Chepelare και μόνο 5 χιλ. βορειοδυτικά από το χωριό Zabardo.
Οι γέφυρες, πέντε συνολικά, έχουν χαρακτηριστεί ως φυσικό διατηρητέο μνημείο, με την απόφαση Νο 4941/18/07/1949 του υπουργικού συμβουλίου.
Στο παρελθόν, οι γέφυρες ήταν μια σπηλιά που σχηματίστηκε από τη δράση των νερών του ποταμού. Με το πέρασμα του χρόνου, τμήματά της κατέρρευσαν σχηματίζοντας μεγαλοπρεπείς γέφυρες.
Μεγάλο Θεογέφυρο. Large Wonderful bridge.  (ΑΓΠ)

Η μεγάλη γέφυρα είναι περίπου 15 μέτρα πλάτος και 100 περίπου μήκος. Αποτελείται από 3 «τόξα» και το μεγαλύτερο είναι 45 μέτρα ύψος και 40 πλάτος. Η Νότια γέφυρα βρίσκεται σε απόσταση 200 μέτρων από τη μεγάλη, επί του ίδιου ποταμού. Είναι αδιάβατη, με μήκος 60 μ. συνολικό ύψος 50 μ. και ύψος «τόξου» 30 μ. Υπάρχει επίσης μια πολύ μικρή  γέφυρα μετά απ’ αυτή, η οποία είναι μια σπηλιά, στην οποία τα νερά του ποταμού Erkyupriya εξαφανίζονται, για να εμφανιστούν ξανά 3 χιλ. μακρύτερα.
Υπάρχουν διάφοροι μύθοι και θρύλοι για τη δημιουργία τους. Πρόκειται ίσως, για το μεγαλύτερο φυσικό πέτρινο φαινόμενο του είδους του στα Βαλκάνια.
Ο κυριότερος θρύλος λέει για τη δημιουργία των γεφυριών αυτών ότι πολλά χρόνια πριν, ζούσαν πολλοί βοσκοί στην περιοχή του χωριού Zabardo. Ένας δράκος εμφανίστηκε από κάπου και άρχισε να τρώει τα κοπάδια τους. Για πολλά χρόνια οι βοσκοί υπέφεραν από τις επιδρομές του δράκου. 

Νότιο Θεογέφυρο. South Wonderful bridge.  (ΑΓΠ).

Τελικά, βρήκαν τον τρόπο να τον ξεφορτωθούν. Φόρτωσαν ένα γαϊδούρι με εύφλεκτο υλικό (ξερή ουσία από ξύλο μύκητα, που χρησιμοποιούσαν για να ανάβουν φωτιές), του έβαλαν φωτιά και το έστειλαν εναντίον του δράκου. Ο δράκος κατάπιε τον γάιδαρο με το εύφλεκτο υλικό, που έκαιγε αργά αλλά σταθερά. Τρελάθηκε, προσπάθησε απεγνωσμένα να απαλλαγεί από τη φωτιά και τελικά το σώμα του πέφτοντας καταγής άνοιξε μια τρύπα στο έδαφος. Χρόνια αργότερα, όταν τα κόκκαλα του δράκου έλιωσαν, τα μεγάλα «τοξωτά» γεφύρια έμειναν. Έτσι δημιουργήθηκαν οι γέφυρες σύμφωνα με το μύθο.
Το φαινόμενο των γεφυριών αυτών , που οι βαλκάνιοι ονομάζουν «Θεογέφυρα», πρόκειται για το μεγαλύτερο στο χώρο των Βαλκανίων.


Chudnite Mostove (the Wonderful bridges) is a rock phenomenon also known as the Skalnite Mostove (the rock bridges). It is situated in the Karst valley of the river Erkyupriya in the West Rhodope mountain on 1450 above the sea level. The rock phenomenon is situated at a distance of 80 km south from Plovdiv, 35 km north-west from Chepelare and only 5 km north-west from the village of Zabardo. The bridges were declared a natural landmark by Decree of the Council of Ministers No 4941 of 18.07.1949.
The large bridge is about 15 meters wide in its wider parts and almost 100 meters long. It consists of three arches, as the largest one is 45 meters wide. There is also a really small bridge after it, which is a ponor cave, in which the waters of Erkyupriya river disappear, to arrear again on the surface 3 kilometers farther.
Περισσότερα για τα Θεογέφυρα στη Ροδόπη - Βουλγαρία στο παρακάτω video - Μore about the wonderful bridges in the video below: