Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου

Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου
Πετρογέφυρα: διαδρομές...της φύσης τα καμώματα...δημιουργήματα...μνήμες...αναφορές...βιώματα

Τιμή στους μάστορες, που άφησαν με τα εμπνευσμένα έργα των χεριών τους το ίχνος τους στην ιστορία της νεοελληνικής αισθητικής, σμιλεύοντας την πέτρα και δαμάζοντας το νερό της Πελοποννησιακής γης, με την απαράμιλλη τεχνική τους, τη φλόγα της ψυχής τους και το σεβασμό στη φύση.
Ας γνωρίσουμε αυτούς και τα έργα τους.

Πέμπτη 24 Μαρτίου 2016

Γεφύρι στο Περδικάρι Λακωνίας

Είναι τρίτοξο και βρίσκεται μέσα στο χωριό Καραβάς του δήμου Σπάρτης, λίγο έξω από τη Σπάρτη, επί του παλιού επαρχιακού δρόμου Σπάρτης-Καστορίου.
Τα τρία τόξα είναι ισοϋψή και ισομεγέθη, ενώ τα βάθρα του πατάνε πάνω σε μεγάλες κυκλικές βάσεις, με καμπυλωτό σχήμα, που είναι και πρόβολοι συγχρόνως.
Τα δύο ακραία βάθρα πατάνε σε χωμάτινο έδαφος ενώ τα στηθαία, που είναι μεταγενέστερη κατασκευή, έχουν καλυφθεί με ένα λεπτό στρώμα τσιμέντου.
Από ανάντη. (Φωτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)
Το ρέμα που γεφυρώνει λέγεται Περδικάρι, από το οποίο πήρε και το όνομά του το γεφύρι και λίγο πιο κάτω χύνεται στον Ευρώτα.
Ένα κομμάτι του στηθαίου, αριστερά από ανάντη, κατέρρευσε το 2011 και με ενέργειες του Πολιτιστικού Συλλόγου Καραβά προς το δήμο Σπάρτης, επισκευάστηκε από τα ίδια υλικά.
Η κοίτη του χειμάρρου, κάτω από το γεφύρι έχει στρωθεί με τσιμέντο, προφανώς για να προστατευθούν τα βάθρα από τη δύναμη της ροής του ρέματος κατά τη διάρκεια των δυνατών κατεβασμάτων.
Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Καραβά και ιστορικός, Νίκος Καρμοίρης, μας λέει για το γεφύρι στο Περδικάρι:
Με τον Νίκο Καρμοίρη. (Φωτο: ΑΓΠ)

Είμαι ο Νίκος ο Καρμοίρης, πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Καραβά. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στη γέφυρα του Περδικάρι, είμαστε μέσα στον παραπόταμο του Περδικάρι, είναι παραπόταμος του Ευρώτα, ο οποίος περνάει από τον Καραβά. Βλέπετε τη γέφυρα του Περδικάρι, η οποία είναι τρίτοξη. Δεν γνωρίζουμε περισσότερα στοιχεία για την κατασκευή της, η αλήθεια είναι ότι δεν έχουμε ψάξει κιόλας και με αφορμή αυτό το video θα ασχοληθούμε περαιτέρω για να βρούμε περισσότερα στοιχεία. Συνδέει αυτή την στιγμή την παλιά επαρχιακή οδό Σπάρτης-Καστορίου, η οποία διέρχεται από τον Καραβά. Είναι σχεδόν στο κέντρο του χωριού. Το 2011 δημιουργήθηκε κάποιο πρόβλημα, έπεσε μέρος του στηθαίου, δεν ξέρω αν μπορείτε να το διακρίνετε επάνω. Το 2011 λοιπόν έπεσε ένα μέρος του στηθαίου και τότε με άμεσες ενέργειες ο Πολιτιστικόε Σύλλογος ενημέρωσε το δήμο και ζήτησε όχι μόνο να αντικατασταθεί και ο δήμος αμεσότατα ανταποκρίθηκε στην αντικατάσταση, γιατί ο δρόμος είναι σε χρήση οπότε θα μπορούσε να δημιουργηθεί κάποιο ατύχημα, αλλά ζητήσαμε όχι μόνο να αντικατασταθεί αλλά να αναντικατασταθεί και με το υπάρχον υλικό, υπήρχαν οι πέτρες κάτω στον παραπόταμο. Πήραν τις ίδιες τις πέτρες και έφτιαξαν το γεφύρι ακριβώς όπως ήταν. Ήλθαν οι πετρομάστορες και έφτιαξαν το γεφύρι ακριβώς όπως ήταν. Ήτανε από δω, τώρα αυτοί ήταν Βορειοηπειρώτες.
Από την κοίτη του ρέματος. (Φωτο: ΑΓΠ)

Παλιότερα είχαμε ψάξει, είχα ασχοληθεί να βρώ την ιστορία του χωριού, σαν φοιτητής, βέβαια αργότερα το άφησα και θα το συνεχίσω κάποια στιγμή στο μέλλον. Είχα ρωτήσει κάποιους κατοίκους του χωριού για το γεφύρι, η αλήθεια είναι δεν ξέρανε ούτε για την ονομασία του παραποτάμου, ούτε για το ίδιο το γεφύρι. Πρέπει να βρούμε τώρα κάποιο αρχειακό υλικό, οι παλιότεροι πλέον σπανίζουν, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία. Και θα σας πω και μια ιστορία. Πριν μερικές μέρες, μου διαφεύγει αυτή τη στιγμή η ημερομηνία, 25/10, πέρασε από δω ένας δρόμος, έγινε ένας δρομικός αγώνας Τρίπολη – Σπάρτη – Μυστράς – Καλαμάτα και πέρασε μέσα από το χωριό μας. εμείς είχαμε βάλλει, πέρασε βράδυ, είχαμε βάλλει εδώ φωτάκια, οπότε η αίσθηση των αθλητών περνώντας από το γεφύρι,που είχε φωτιστεί, τους έκανε μεγάλη εντύπωση. Ήλθαμε στο πιο ρομαντικό χωριό λέει, περάσαμε το πιο ρομαντικό χωριό.
Ίσως όλο το στηθαίο να είναι μεταγενέστερη κατασκευή, γιατί αναπτύσσανε μεγάλες ταχύτητες. Αυτό δεν το γνωρίζουμε καθόλου.”
  Δείτε το παρακάτω video για το γεφύρι στο Περδικάρι:  


Δευτέρα 14 Μαρτίου 2016

Γεφύρι Μπαρδούνιας

     Βρίσκεται στο χωριό Άγιος Νικόλαος, έδρα του τ. δήμου Σμήνους, επί του ομώνυμου ποταμού. Κοντά του συναντάμε τους νερόμυλους της Μπαρδούνιας (Μανίκα) και το κάστρο της Μπαρδούνιας.
Το γεφύρι από ανάντη. (Φωτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)

Είναι τρίτοξο, με μια μεγάλη οξυκόρυφη καμάρα και δυο μικρότερες εκατέρωθεν αυτής, που λειτουργούν και σαν ανακουφιστικά ανοίγματα και που είναι όμως μισοχωμένες από τα φερτά υλικά του ποταμούκαι με μια σειρά θολίτες. Η επιφάνειά του είναι καλντεριμωτή αλλά έχει υποστεί ακαλαίσθητες τσιμεντένιες παρεμβάσεις, όπως και στα υπάρχοντα στηθαία του.
Τα δυο του μεσόβαθρα ακουμπάνε στην κοίτη ροής του ποταμού ενώ τα ακρόβαθρά του σε σαθρό έδαφος.
Το καλντερίμι του. (Φωτο: ΑΓΠ)

Πρόκειται για ένα πανέμορφο γεφύρι, σε μια πανέμορφη τοποθεσία που όμως πάνω του είναι ορατά τα αποτελέσματα των ανθρώπινων παρεμβάσεων (τσιμέντα, σωλήνες νερού, καλώδια κλπ) και σχεδόν όλη η επιφάνειά του είναι καλυμμένη με θάμνους και φυτά.
Ο ντόπιος, με σπουδαία συμβολή στην πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής των χωριών του Σμήνου, Αριστείδης Γραφάκος μας λέει για το γεφύρι, το Σμήνο και την περιοχή:
Βρισκόμαστε στο χώρο που ονομάζεται μύλοι της Μπαρδούνιας, γεφύρι της Μπαρδούνιας. Είμαστε κοντά στο κάστρο της Μπαρδούνιας, είναι η περιοχή που ανήκει στην παλιά κοινότητα του Αγίου Νικολάου.
Το γεφύρι αυτό ήτανε βασικό γεφύρι, όπως και το γεφύρι της Μέλισσας που είδαμε νωρίτερα, βασικό γεφύρι επικοινωνίας των χωριών του άνω ρού του Σμήνου. Ήτανε γεφύρι που διευκόλυνε πολύ την προσπέλαση στον παρακείμενο μύλο, ο μύλος του Μανίκα όπως είναι γνωστός, ο οποίος ήτανε σημαντικός γιατί διατηρούσε, είχε τη δυνατότητα όλο το χρόνο να αλέθει αλέσματα.
Με τους Αριστ. Γραφάκο και Ηλία Καραγιάννη. (Φωτο: ΑΓΠ)

Το γεφύρι αυτό, δεν έχουμε και γι' αυτό βέβαια ακριβείς πηγές για να ξέρουμε πότε χτίστηκε, αλλά πρέπει να το υπολογίσουμε ότι είναι το 18ο αιώνα, από το 1700 και μετά χτισμένο. Όπως είπαμε, αυτό το γεφύρι έχει το πλεονέχτημα, λόγω του διαδρόμου που έχει, να εξυπηρετεί και σήμερα τη διέλευση μικρών οχημάτων-αυτοκινήτων και ως εκ τούτου είναι πολύ σημαντικό.
Εδώ το νερό συνεχίζει να διατηρείται όλο το καλοκαίρι, παρά το ότι μεγάλη ποσότητα του νερού έχει διοχετευθεί δια των σωληνώσεων στην υδροδότηση της Μάνης, του Γυθείου και των γύρω χωριών”.
Δείτε περισσότερα για το γεφύρι της Μπαρδούνιας στο video: